31/03/2014  05:00 GMT+7

- Dù trên thị trường có cả trăm loại nước mắm đóng chai khác nhau nhưng không  ít gia đình không thể quên được nước mắm truyền thống. Để có được món ‘quốc túy’ ưng ý cho mỗi bữa ăn, họ không ngại bỏ công sức để tìm mua, đặt hàng riêng cho nhà mình.
Cất công mua nước mắm truyền thống.
Chị Nguyễn Quỳnh Hoa - phố Lê Trọng Tấn (Thanh Xuân, Hà Nội) gần 5 năm nay không phải vào siêu thị chọn mua nước mắm bởi trong nhà lúc nào cũng dự trữ một can nước mắm truyền thống được mua từ Quỳnh Lưu – Nghệ An.
Chị Hoa kể, ngày mới lập gia đình, chị cũng thường mua nước mắm đóng chai công nghiệp về dùng. Một lần đi công tác mua thử can 2 lít nước mắm nguyên chất về dùng. Không ngờ cả nhà khen ngon, dù chấm hay nấu hương vị đều đậm đà hơn hẳn các loại nước mắm đóng chai bán sẵn.
Ba tháng sau, lại vào Nghệ An công tác, theo lời dặn của bố mẹ chồng và nhờ vả của mấy anh em nhờ mua nước mắm quê. “Tôi phải bắt xe đi 70km từ Vinh ra Quỳnh Lưu để tìm mua được đúng loại nước mắm đang dùng. Lần đó, chủ cơ sở còn 40 lít nước mắm nguyên chất tôi lấy hết mà về cũng chỉ đủ chia cho anh em trong nhà”, chị Hoa chia sẻ.
Từ đó, không chỉ trong gia đình mà cơ quan, bạn bè… rất nhiều người nhờ Hoa đặt hộ nước mắm. Để tiện giao dịch, chị đã liên hệ với chủ cơ sở đặt hàng và mỗi khi hết thì chỉ cần chiều gọi điện thì sáng sớm hôm sau đã có hàng chuyển ra Hà Nội.

Mặc dù có khá nhiều loại mắm đóng chai bán sẵn trong siêu thị nhưng nhiều gia đình ở thành thị vẫn tìm mua các loại mắm truyền thống để ăn

Không chỉ ở trong nước mà gia đình đứa em trai của chị ở Nga về cũng nhờ chị đặt mua loại nước mắm này rồi nhờ vả đủ cách để mang ra nước ngoài dùng thay nước mắm Thái Lan hay hàng xuất khẩu đóng chai bên trời Âu.
Chị Nguyễn Thanh Vân ở Nguyễn Công Hoan (Đống Đa, Hà Nội) hơn hai năm nay đã chuyển hoàn toàn sang dùng nước mắm truyền thống.
Chị Vân kể, hồi mới về nhà chồng, chồng chị nửa đùa nửa thật rằng muốn lấy lòng bố mẹ thì nhớ tìm mua loại nước mắm quê nguyên chất. Nhưng bây giờ, đi chợ, siêu thị đâu dễ mua được một chai mắm nguyên chất đúng với sở đậm đà cùng bố mẹ chồng miền Trung.
Đem câu chuyện lên tâm sự với các chị em ở công ty không ngờ cả phòng chị ai cũng dùng nước mắn truyền thống đặt mua từ Phan Thiết.
“Tôi đặt một can ăn thử. Bữa đầu tiên, tôi không dám cho mắm đó vào nấu, chỉ lấy mắm dùng làm nước chấm vì sợ mắm không ngon, bị chê. Nào ngờ, cả bố và mẹ chồng đều khen ngon. Tôi kết nước mắm truyền thống và nay mình còn là đầu mối đặt hàng cho nhiều người khác nữa”, Vân cho biết.
Dọn về căn hộ mới ở Văn Khê – Hà Đông, Nhà Nam Anh nhận được món quà đặc biệt từ Bình Thuận, cả một thùng nhựa 120 lít nước mắm còn ướp nguyên cả cốt cá cơm.
Nhà chung cư, nhìn thùng nước nắm to đùng để ở ban công Nam Anh vô cùng ái ngại. Thế nhưng, cảm giác đó nhanh chóng biến mất khi cả nhà được dùng thứ nước mắm cốt hiếm có.
“Nhà dùng, còn mang tặng hàng xóm mới cùng tầng ai cũng khen ngon nhờ mua. Hơn 2 năm, cả tầng dùng chung đến thùng thứ 3 rồi và chuẩn bị đặt thùng mới. Đặt mua, vận chuyển vất vả những được ăn nước mắm ngon thì chả ngại”, Nam Anh kể
Thửa hàng riêng
Không chỉ đặt mua, nhiều người còn đặt hàng riêng cho nhà mình hay cả nhóm chung nhau đặt hàng dùng dài hạn.
Hiếm có ai được như nhà anh Nguyễn Văn Việt (Khu đô thị Việt Hưng, Long Biên, Hà Nội), vốn quê gốc của anh ở Đồ Sơn (Hải Phòng), hai vợ chồng đều sinh sống và công tác ở Hà Nội đã được gần chục năm trời nhưng chưa một lần phải vào siêu thị để mua nước mắm vì ở quê có người nhà sản xuất cung cấp cho họ hàng.

Không những vậy, một số gia đình giờ còn tự nấu mắm truyền thống (mắm nguyên chất) để ăn

Anh Việt cho hay, nhà gần biển, vào mùa đánh bắt cá, mẹ và các mợ anh thường chung nhau mua cá tươi nhất về ủ ướp vào lu hơn một năm thì có thể đem ra chưng cất.
“Càng để lâu thì nước mắm càng ngon vì cá được thủy phân trọn vẹn. Và nước mắm đạt chất lượng phải có màu từ cánh gián đến vàng rơm tùy vào loại cá và điều kiện thời tiết. Mang hương thơm đặc trưng không quá nặng mùi hay bị gắt. Khi nếm thấy có vị mặn vừa miệng và hậu ngọt tự nhiên mà không cần bất cứ một loại gia vị bổ sung nào khác. Vì thế, ăn nước mắm truyền thống rồi khó đổi qua nước mắm công nghiệp”. anh chia sẻ.
Theo anh Việt, nước mắm ở siêu thị giờ bán không thiếu nhưng trong khẩu vị của anh, những loại mắm đó không thể ngon được bằng mắm nguyên chất gia đình mình. Vì thế, dù bữa có món gì, chế biến tây – tàu ra sao thì không thể thiếu món ‘quốc túy’ mẹ chế.
Quy mô hơn, năm nay, chị Hoa, gia đình và bạn bè đã góp tiền đặt hẳn cơ sở quen làm hẳn một lu riêng to. Chi phí sẽ cao hơn nhưng sẽ được cơ sở ưu tiên chọn cá ngon, chú ý chế biến và bảo quản. Đặc biệt, sẽ chỉ lấy nước mắm cốt để dùng, không phá chế.
Thậm chí, gần 4 năm nay, gia đình chị Ngô Thị Ánh Hồng ở Quảng Ninh cũng tự nấu mắm ăn. Chị Hồng cho biết, sản xuất được nước mắm quy mô nhỏ không phải là điều dễ dàng gì nhưng để được ăn ngon và an toàn thì phải chấp nhận.
“Ngoài nấu mắm cho gia đình dùng, nhà tôi còn nấu mắm để đem biếu tặng bạn bè, người thân vào mỗi dịp lễ tết. Tuy hình thức không được bắt mắt như mắm đóng chai bán sẵn nhưng mọi người ăn đều khen ngon. Nhiều người được tôi đem biếu ăn thấy ngon còn ngỏ ý nhờ gia đình tôi làm hộ để họ có mắm ăn hàng ngày”, chị nói.